Η σχέση μεταξύ της διατροφής και της ψυχολογίας είναι πολύπλοκη και αμφίδρομη. Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία μας και ταυτόχρονα η ψυχολογία μας μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές συνήθειες μας. Επιπλέον είναι ερευνητικά αποδεδειγμένο ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τη φυσιολογία του εγκεφάλου και την παραγωγή ορμονών που σχετίζονται με το στρες, επηρεάζοντας έτσι την ψυχολογική κατάσταση. Κάποια τρόφιμα μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή σημαντικών νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη, που είναι σημαντικοί για την καλή ψυχολογική υγεία. Από την άλλη πλευρά, η έλλειψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών στη διατροφή μας, όπως η βιταμίνη D και οι Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, μπορεί να συνδέεται με μειωμένη διάθεση και αυξημένο κίνδυνο για ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη. Οι ψυχολογικοί παράγοντες μπορούν να έχουν σημαντική επίδραση στις διατροφικές επιλογές των ατόμων. Ας εξετάσουμε πώς:
Στρες και συναισθηματικός φόρτος: Οι άνθρωποι τείνουν να αναζητούν παρηγοριά στο φαγητό κατά περιόδους στρες ή δυσάρεστων συναισθημάτων. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική κατανάλωση θερμίδων ή σε επιλογή ανεπιθύμητων τροφών.
Συναισθηματικό φαγητό: Ορισμένοι άνθρωποι τείνουν να χρησιμοποιούν το φαγητό ως μέσο για να αντιμετωπίσουν συναισθηματικές ανάγκες, όπως παρηγοριά ή ανακούφιση από άγχος.
Έλλειψη Αυτοελέγχου: Η έλλειψη αυτοελέγχου μπορεί να οδηγήσει σε αταίριαστες διατροφικές επιλογές, όπως η υπερκατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε θερμίδες ή λιπαρά.
Διαχείριση συναισθημάτων: Οι άνθρωποι που δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους μπορεί να αναζητούν συναισθηματική ικανοποίηση μέσω του φαγητού, προτιμώντας τροφές υψηλής ενέργειας ή αναβράζουσες.
Όταν έχουμε πεσμένη ψυχολογία, τείνουμε να κάνουμε διατροφικές επιλογές που μπορούν να αυξήσουν το στρες. Για παράδειγμα, μπορεί να τρώμε περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα ή γλυκά, που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεσή μας. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στον “Journal of Occupational Health Psychology” συνδέει το στρες με την υπερκατανάλωση τροφής που είναι υψηλή σε λιπαρά και ζάχαρη.Επίσης, η κακή ψυχολογία μπορεί να οδηγήσει σε αδιαφορία για τη διατροφή μας ή σε υπερβολική κατανάλωση τροφίμων ως μέσο αντιμετώπισης του στρες. Όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν έναν κύκλο αρνητικής συναισθηματικής διαταραχής και αύξησης του στρες.Η υπερβολική κατανάλωση τροφίμων ως μέσο αντιμετώπισης του στρες μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση θερμίδων και σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Κάποιοι άνθρωποι μπορούν να αναζητήσουν άνεση και ανακούφιση από το στρες μέσω του φαγητού, ιδίως με υψηλά σε ζάχαρη ή λιπαρά τρόφιμα. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας όπως παχυσαρκία, διαβήτης και καρδιαγγειακές παθήσεις. Επιπλέον, η υπερκατανάλωση τροφίμων μπορεί να δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα, αφού συχνά ακολουθείται από αίσθημα ενοχής και αποτυχίας, που μπορεί να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο το στρες και την κατάσταση της ψυχολογικής μας κατάστασης.
Η διατροφή μας μπορεί να επηρεάσει την αίσθηση ευζωίας και την αυτοεκτίμησή μας. Οι σωστές διατροφικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη ενός υγιούς βάρους και στη βελτίωση της εμφάνισής μας, ενώ η υγιεινή διατροφή μπορεί να βελτιώσει την ενέργεια και την απόδοσή μας. Τέλος, η αυτοσυνειδησία μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα του ατόμου να κατανοήσει τις διατροφικές του συνήθειες, να αναγνωρίσει τις συναισθηματικές και σωματικές αντιδράσεις του σε διάφορες τροφές και να επηρεάσει τις επιλογές του για υγιεινό φαγητό.
